Một bài viết hay về tấn bi kịch của thầy Khoa, một biểu tượng “của một thời nông nỗi” về chống tiêu cực trong giáo dục của thầy Nhân
Câu chuyện thầy giáo Đỗ Việt Khoa lại nóng trên báo chí. Thầy Khoa định nghỉ dạy. Báo chí như thể bị sốc. Như thể vụt mất một… tượng đài chống tiêu cực mà chính họ vừa dựng lên.
Cũng cảm thông cho báo chí. Bởi trong một xã hội toàn người câm thì việc dám nói của thầy Khoa quả là một của hiếm để tuyên truyền.
Nhưng báo chí đã thổi quá đà. Cứ mỗi ngày, mỗi sáng là hàng chục bài dựng chân dung thầy như một người hùng. Từ một... ông giáo làng, hình ảnh thầy Khoa ngày một vụt lớn như thể một tượng đài chống tiêu cực.
Cả nước biết thầy.
Rồi thầy thành “người đương thời”. Ngồi ghế “người đương thời”, thầy nói như vĩ nhân!
Thế nên, cái kết cục... mất dạy (giã từ nghề giáo) của thầy bây giờ là điều không quá bất ngờ (xin lỗi thầy Đỗ Việt Khoa, tôi dùng lối chơi chữ này không nhằm nhạo báng thầy, mà để nói tới một bi kịch đáng nhạo báng khác trong lối thổi anh hùng của báo chí và trong bản chất của một nền giáo dục vốn sẵn khá nhiều điều... mất dạy- giáo dục phản giáo dục!).
Đó là cái “tội” của báo chí. Bi kịch của thầy Khoa phần lớn do sự thổi dựng của báo chí. Hệ quả tất yếu của một kiểu lối dựng anh hùng trong thời buổi khan hiếm những tấm gương điển hình “người tốt việc tốt”.
Nếu bình tĩnh và chừng mực hơn, có thể báo chí và thầy Khoa sẽ góp phần kéo cái đích của việc “đấu tranh” đến gần hơn, chứ không phải vô tình lại đẩy nó... vời xa như bây giờ.
Về phần thầy Khoa. Tôi tôn trọng việc làm của thầy, đặc biệt là trong một môi trường mà hầu như tất thảy ai cũng chọn cách câm lặng. Nhưng tôi cũng ngộ như thầy Văn Như Cương: Hình như thầy Khoa… không bình thường?
Không dám nói nhiều. Nhưng tôi giật mình khi nghe những phát biểu của thầy trên báo, trên truyền hình. Càng hốt hoảng và... bật cười khi nghe tin thầy ứng cử Đại biểu Quốc hội.
Mặt khác, cứ có cảm giác thầy Khoa luôn nghĩ mình rất gần gũi thầy Nhân Bộ trưởng (nay là Phó Thủ tướng). Hình như trước khi quyết định giã từ nghề giáo, thầy Khoa cũng đã chủ động bắn tin đến thầy Nhân Phó Thủ tướng và ông Chánh Thanh tra Bộ Giáo dục- Đào tạo ?
Ngay từ khi chuyện thầy Khoa mới nóng, tôi đã viết những dòng này:
Chuyện thầy giáo Khoa một mình ngáng gậy chống... trời làm om cả nước. Dư luận đồng tình, dân chúng ngợi khen. Nhưng không ít (nếu không muốn nói là quá nhiều) đồng nghiệp của thầy, những giáo viên đang đứng trên bục giảng lại cười khỉa thầy là "thằng điếc". Tôi nghe nhiều lắm. Và vì thế đến giờ, dẫu ủng hộ quyết định tự ứng cử Quốc hội của thầy, nhưng tôi không dám tin vào khả năng trúng cử. Và hồi đó, phải đợi lâu lắm, khi sự việc inh ỏm cả nước, khi tính mạng thầy và cả gia đình có nguy cơ bị đe dọa.... Lúc đó ông Bộ trưởng mới tiền hô hậu ủng đẫn đoàn quan chức có đủ nhà báo, truyền hình về thăm thầy để... quay phim chụp ảnh. Dường như sau chuyến thăm ấy, ông Bộ trưởng có vẻ được điểm, phiếu có vẻ... tăng. Có lẽ cũng chính vì thế mà cái phong trào "chống tiêu cực" trong giáo dục nhân chuyện thầy Khoa được thổi lên mấy tháng rồi lại... tắt lịm ! Nực cười đến độ lãnh đạo nhà trường nọ yêu cầu các thầy cô phải nộp bản báo cáo thành tích "chống bệnh thành tích và chống tiêu cực" đúng hạn, nếu không sẽ bị trừ điểm... thi đua! (Đọc thêm bài: Những chuyến viếng thăm).
Chuyện thầy Khoa, ngay từ lúc đầu đã được nhân điển hình để dồn phiếu cho một chuyện khác, một phong trào khác.
Báo chí không ngộ ra. Thầy Khoa không ngộ ra. Và cả một đội ngũ đông đảo những người ủng hộ thầy Khoa cũng đã không ngộ ra điều này.
Nhiều cái ngộ quá, cộng với công nghệ thổi dựng của báo chí khiến thầy Khoa như người hùng trên mây.
Đó là bi kịch từ chuyện ngộ ở chính thầy Khoa. Đánh trận… giáo dục, chỉ có lòng tốt, sự thật thà và dũng cảm chưa đủ. Phần trí phải cao mới mong thắng nổi.
Về phía nhà trường. Tất nhiên không ai gật đầu đồng ý trước kiểu lối thi cử và giáo dục hiện lộ trong những đoạn clip của thầy Khoa. Nhưng có ai, khi nào thử đặt mình đứng về phía những người thầy khác của trường Vân Tảo?
Nhiều người bảo: mình không làm gì sai thì không mắc gì phải sợ. Đúng. Nhưng có ai, có người thầy nào chịu nổi khi lúc nào, ngày nào cũng có người cặp kè cái máy ghi âm, theo dõi từng bước chân để phục thu tất tật những gì mình chuẩn bị nói? Một ngày hai ngày còn cố im chịu được. Nhưng mãi mãi quanh năm suốt tháng như thế thì… không nổi đóa lên mới là lạ!
Vì thế, tôi đồng với cách nghĩ của Phó Giáo sư Văn Như Cương khi lắc đầu không nhận thầy Khoa, cho dù trước đó ông đã hứa (Đọc thêm bài trên Tuần Vietnamnet:Phó Giáo sư lừng lẫy Văn Như Cương thất hứa với thầy Khoa?). Giả như tôi là hiệu trưởng như Phó Giáo sư Cương, tôi cũng lắc đầu nói không với thầy Khoa.
Bi kịch của thầy Khoa- âu cũng chính là bi kịch của nền giáo dục!
